BVXA – CỨU SỐNG BỆNH NHÂN BỊ CƯỚP ĐÂM THỦNG TIM –GAN

Đêm ngày 10/12/2018, Khoa Phẫu thuật Tim Mạch – Lồng ngực Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á (BVXA) vừa phẫu thuật cứu sống một bệnh nhân nữ – tên N.T.A. (35 tuổi, Huyện Đức Hòa, Tỉnh Long An) bị cướp tấn công tại nhà trong đêm, đâm thấu ngực gây thủng tim, thủng cơ hoành, thủng gan và mạch máu trên gan gây sốc mất máu nặng đe dọa tính mạng trong gang tấc.

Bệnh nhân được đưa vào cấp cứu tại BVXA với 1 vết thương đâm sắc gọn (dài # 2cm) ở ngay giữa mũi ức và 1 vết thương (dài # 2.5cm) ở ngực trái, da và niêm mạc trắng nhợt, bệnh nhân lơ mơ, mạch li ti khó bắt, huyết áp không đo được.

Trên lâm sàng, các Bác sĩ xác định ngay đây là vết thương thấu ngực sốc mất máu nặng, khả năng thủng tim rất cao, có thể kèm tổn thương ở ổ bụng, nguy cơ tử vong rất cao. Bệnh nhân được đưa ngay vào phòng mổ với equipe phẫu thuật viên Tim mạch – Lồng ngực và phẫu thuật viên Ngoại tổng quát.

Bệnh nhân vừa được hồi sức tích cực (bù máu, dịch, thuốc vận mạch) vừa mở ngực dọc giữa xương ức cấp cứu.

Ngay khi mở ngực, các phẫu thuật viên Tim mạch – Lồng ngực phát hiện tim bệnh nhân bị chèn ép cấp do tràn máu màng tim lượng nhiều, khi mở màng ngoài tim, phát hiện vết thương tim thủng thất phải dài # 2.5cm (nằm cách mỏm tim khoảng 3cm, cắt đứt một nhánh bờ phải của động mạch vành phải) đang phun máu ồ ạt gây ngập máu phẫu trường. Các phẫu thuật viên vừa dùng tay bịt vết thương cầm máu tạm thời, vừa khâu lại vết thương tim.

Vết thương thủng thất phải đã được khâu cầm máu

Tiếp tục kiểm tra nhanh các tổn thương, phát hiện cơ hoành thủng dài 3cm, chỉ cách tĩnh mạch chủ dưới khoảng 1.5cm, qua đó có máu từ ổ bụng tràn lên. Phẫu thuật viên quyết định mở vết mổ kéo dài xuống bụng, kiểm tra thấy vết đâm thủng cơ hoành gây đứt 1 tĩnh mạch trên gan đang chảy máu, đâm xuyên ra sau làm thủng thùy I của gan. Các tổn thương tĩnh mạch trên gan, vết thương nhu mô gan và chỗ rách cơ hoành được khâu cầm máu.

Trong quá trình mổ cấp cứu, lượng máu mất ở trong ngực – bụng đến 3.4 lít ! Bệnh nhân được hồi sức tích cực, bệnh viện huy động đáp ứng đầy đủ và nhanh nhất lượng máu cho hồi sức (để duy trì huyết động và điều chỉnh rối loạn đông máu, bệnh nhân được bù trong mổ gồm: 11 khối hồng cầu, 2 khối tiểu cầu, 7 đơn vị huyết thanh tươi, 2 đơn vị yếu tố VIII).

Thông số huyết động của bệnh nhân 2 ngày sau phẫu thuật.

Ngay sau khi cầm máu, tim co bóp chấp nhận được, không có vùng nhồi máu rõ, huyết động tạm ổn với hỗ trợ thuốc vận mạch. Tuy nhiên, bệnh nhân xuất hiện rối loạn đông máu nặng và suy chức năng gan ngay sau mổ. Bệnh nhân tiếp tục được theo dõi sát và điều trị tích cực tại Hồi sức Tim mạch. Hiện sau mổ 2 ngày, các thông số huyết động cũng như xét nghiệm cận lâm sàng đã dần ổn định, tình trạng rối loạn đông máu đã được điều chỉnh tốt, bệnh nhân đã tỉnh táo hoàn toàn, không có di chứng tổn thương não, nhu động ruột đã có trở lại và đặc biệt là đã rút được nội khí quản (máy thở).

Hình X-quang sau mổ.

Theo các phẫu thuật viên Tim mạch-Lồng ngực, vết thương tim là một thách thức lớn trong cấp cứu ngoại khoa Tim mạch- Lồng ngực. Nó gây tử vong rất cao, và người ta ước tính có khoảng 80-90% các trường hợp vết thương tim không đến kịp bệnh viện. Khả năng cứu sống bệnh nhân còn phụ thuộc vào loại tổn thương, thời gian cấp cứu, tính sẵn sàng của equipe phẫu thuật Tim mạch – Lồng ngực và gây mê hồi sức của Bệnh viện tiếp nhận, v.v. Qua trường hợp này, các phẫu thuật viên Tim mạch – Lồng ngực khuyên các cơ sở tiếp nhận bệnh nhân ban đầu và ngay cả các bác sĩ cấp cứu, nếu phát hiện bệnh nhân có vết thương ở ngực, đặc biệt ở vùng trước tim, kèm theo có biểu hiện sốc mất máu và/ hoặc có hội chứng chèn ép tim cấp thì phải nghĩ ngay đến vết thương tim, cần phải chuyển ngay vào phòng mổ (có thông báo phẫu thuật viên Tim mạch- Lồng ngực) hoặc chuyển ngay đến bệnh viện có khoa Phẫu thuật Tim mạch – Lồng ngực gần nhất, không nên thực hiện các thăm dò cận lâm sàng không cần thiết làm mất thời gian quý báu để cứu bệnh nhân.