VIÊM MŨI DỊ ỨNG – DẤU HIỆU VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA

Viêm mũi dị ứng được ghi nhận là bệnh lý quy mô cả thế giới và có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Bệnh lý viêm mũi dị ứng nếu không được điều trị hữu hiệu sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống như: tác động tiêu cực đến học tập, lao động, giấc ngủ, sinh hoạt hàng ngày,…

Bên cạnh đó, gánh nặng kinh tế của bệnh viêm mũi dị ứng cũng rất đáng kể, với hàng tỷ USD phí tổn chăm sóc y tế mỗi năm ở các quốc gia phát triển. Theo Học viện Dị ứng, Hen suyễn & Miễn dịch học Hoa Kỳ (AAAAI), có khoảng 10-30% dân số thế giới mắc chứng viêm mũi dị ứng.

Vậy viêm mũi dị ứng là gì?

– Viêm mũi dị ứng là tình trạng viêm niêm mạc mũi sau khi tiếp xúc với dị nguyên, biểu hiện bằng các triệu chứng: hắt hơi, nghẹt mũi, ngứa mũi, chảy mũi.

– Viêm mũi dị ứng có thể chia thành 2 loại: viêm mũi dị ứng theo mùa và viêm mũi dị ứng quanh năm.

Nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng?

– Viêm mũi dị ứng theo mùa: thường gây ra bởi các chất gây dị ứng như thực vật và các chất thay đổi theo mùa và vị trí địa lý, các loại phấn hoa và cỏ dại theo mùa. Các vùng khác nhau có thể có các dị nguyên khác nhau, viêm mũi dị ứng thỉnh thoảng có thể do các bào tử nấm mốc trong không khí.

– Viêm mũi dị ứng quanh năm là do tiếp xúc với các chất gây dị ứng xuất hiện quanh năm như: bụi nhà cửa, lông vật nuôi như chó, mèo,….

– Bệnh viêm mũi dị ứng là kết quả của một quá trình phản ứng của niêm mạc mũi sau khi tiếp xúc với các dị nguyên.

Các triệu chứng và dấu hiệu của bệnh viêm mũi dị ứng?

– 4 dấu hiệu điển hình gợi ý viêm mũi dị ứng: ngứa mũi, nghẹt mũi, nhảy mũi, chảy mũi nước trong.

– Tắc nghẽn vùng xoang có thể gây đau nặng vùng đầu mặt.

– Người bệnh cũng có thể có các biểu hiện như rát bỏng ở kết mạc, vòm họng, uể oải, mệt mỏi, nặng đầu.

– Các triệu chứng này có thể kéo dài từ vài ngày đến một tuần rồi khỏi.

Biện pháp chẩn đoán viêm mũi dị ứng

– Dựa vào các triệu chứng lâm sàng của người bệnh cộng với các yếu tố nghề nghiệp, thời tiết, tiền sử bệnh để chẩn đoán.

– Một số trường hợp cần xét nghiệm da, xét nghiệm IgE huyết thanh đặc hiệu để tìm các loại dị nguyên gây dị ứng.

– Viêm mũi dị ứng thường có thể được chẩn đoán dựa vào khai thác bệnh sử. Xét nghiệm chẩn đoán thường không cần thiết trừ khi người bệnh không cải thiện khi điều trị theo kinh nghiệm; những bệnh nhân như vậy, xét nghiệm da xác định phản ứng với phấn hoa (theo mùa) hoặc phân mèo, gián, động vật hoang dã, nấm mốc, hoặc các kháng nguyên khác (cây lâu năm), có thể được sử dụng để hướng dẫn điều trị bổ sung.

Người bệnh khám viêm mũi dị ứng tại khoa Liên Chuyên Khoa, Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á.

Điều trị viêm mũi dị ứng

Mục tiêu của việc điều trị là làm giảm nhẹ các triệu chứng và loại bỏ những khó khăn, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Cần chọn phương pháp điều trị dựa trên mức độ nghiêm trọng, loại bệnh và lối sống.

1. Tư vấn, trao đổi với bệnh nhân.
2. Loại bỏ và tránh các kháng nguyên:

– Bọ mạt: lau dọn, khử ẩm, vỏ chăn chống mạt, v.v…

– Phấn hoa: mang khẩu trang, mắt kính, v.v…

3. Liệu pháp dược lý:

– Thuốc đối kháng thụ thể của các chất trung gian hóa học (kháng histamine, kháng thụ thể leukotriene, kháng thụ thể prostaglandin D2/thromboxane A2) (thuốc xịt mũi, thuốc uống).

– Thuốc ổn định tế bào Mast (thuốc xịt mũi, thuốc uống).

– Thuốc steroid (dùng tại chỗ ở mũi, thuốc uống).

– Thuốc hệ thần kinh tự chủ (thuốc cường giao cảm α).

– Các loại thuốc khác…

4. Liệu pháp miễn dịch đặc hiệu (truyền thống, quy trình nhanh chóng, đường dưới lưỡi).
5. Điều trị phẫu thuật:

– Hoại tử đông (coagulative necrosis) (điện đông cao tần – radiofrequency electrocoagulation, phẫu thuật laser, chấm trichloroacetic acid).

– Cắt bỏ (phẫu thuật chỉnh sửa hốc mũi, cắt cuốn mũi, cắt polyp mũi, v.v…)

– Cắt thần kinh Vidian và cắt thần kinh mũi sau.

Các phương pháp loại bỏ mạt bụi nhà

1. Để làm sạch nhà cửa, không gian sống, hãy sử dụng máy hút bụi loại tuần hoàn khí xả. Làm sạch phòng 20 giây/m2 hai lần mỗi tuần.
2. Tránh sử dụng ghế sofa bằng vải dệt, thảm và chiếu nếu có thể.
3. Dùng vỏ chống mạt cho nệm, giường và gối.
4. Giữ độ ẩm ở mức 50% và nhiệt độ phòng ở 20-25oC.

Cách giảm dị nguyên từ vật nuôi (đặc biệt là mèo)

1. Ngừng nuôi thú cưng nếu có thể.
2. Để thú cưng ở ngoài và tránh xa phòng ngủ.
3. Tắm rửa cho thú cưng và làm sạch môi trường sống của chúng.
4. Dùng vật liệu lát sàn khác thay cho thảm.
5. Cải thiện hệ thống thông gió và làm sạch phòng.

Các phương pháp phòng ngừa viêm mũi dị ứng

1. Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng:

• Phấn hoa: Hạn chế ra ngoài vào những ngày có lượng phấn hoa cao, đóng cửa sổ và sử dụng máy lọc không khí.
• Bụi: Giữ nhà sạch sẽ, hút bụi thường xuyên và sử dụng bộ lọc HEPA trong máy hút bụi.
• Lông động vật: Tránh nuôi thú cưng nếu bạn dị ứng với lông động vật. Nếu không thể tránh, hãy tắm rửa và chải lông cho thú cưng thường xuyên.

2. Sử dụng các biện pháp bảo vệ cá nhân:

• Đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt trong mùa phấn hoa.
• Sử dụng kính mát để giảm tiếp xúc phấn hoa với mắt.

3. Kiểm soát môi trường sống:

• Sử dụng máy lọc không khí.
• Giữ ẩm môi trường sống để tránh khô mũi.
• Tránh sử dụng các sản phẩm có hương liệu mạnh hoặc các chất kích thích khác trong nhà.

4. Tăng cường hệ miễn dịch:

• Tập thể dục đều đặn và ngủ đủ giấc.
• Giữ vệ sinh cá nhân tốt, như rửa tay thường xuyên và tránh tiếp xúc với người bị bệnh.
• Chế độ ăn uống hợp lý có thể giúp giảm triệu chứng của bệnh viêm mũi dị ứng và tăng cường hệ miễn dịch. Dưới đây là một số loại thực phẩm tốt cho người bị viêm mũi dị ứng:

Thực phẩm giàu vitamin C:

• Trái cây: Cam, quýt, bưởi, dâu tây, kiwi, dứa.
• Rau xanh: Bông cải xanh, cải bó xôi, ớt chuông.

Thực phẩm chứa omega-3:

• Cá béo: Cá hồi, cá thu, cá ngừ.
• Hạt và quả hạch: Hạt chia, hạt lanh, quả óc chó.

Thực phẩm chứa quercetin:

• Hành tây: Hành tím, hành trắng.
• Táo: Đặc biệt là táo đỏ.
• Trà xanh: Uống trà xanh cũng giúp cung cấp quercetin.

Thực phẩm giàu probiotic:

• Sữa chua: Chọn sữa chua chứa vi khuẩn sống.
• Kefir: Một loại đồ uống lên men từ sữa.
• Dưa cải muối: Và các loại thực phẩm lên men khác như kim chi.

Thực phẩm giàu vitamin E:

• Hạt: Hạnh nhân, hạt hướng dương.
• Dầu thực vật: Dầu hướng dương, dầu hạt cải.
• Rau lá xanh: Rau chân vịt, cải xoăn.

Thực phẩm chứa bromelain:

• Dứa: Bromelain có trong dứa giúp giảm viêm và sưng.

Thực phẩm chứa chất chống viêm:

• Gừng: Sử dụng gừng trong nấu ăn hoặc làm trà gừng.
• Nghệ: Có thể thêm vào món ăn hoặc uống sữa nghệ.

Uống đủ nước: Giữ cho cơ thể luôn đủ nước giúp làm loãng dịch nhầy và giảm nghẹt mũi.

Mật ong: Mật ong có thể giúp làm dịu cổ họng và giảm triệu chứng dị ứng. Tuy nhiên, cần thận trọng với mật ong nếu bạn có phản ứng dị ứng với phấn hoa.

Tỏi: Tỏi có đặc tính kháng viêm và kháng khuẩn, có thể giúp giảm triệu chứng viêm mũi dị ứng.

Bệnh lý Viêm mũi dị ứng tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng đây là bệnh lý liên quan tới hệ thống miễn dịch nên rất dễ tái phát nếu người bệnh không được Bác sĩ chuyên khoa tư vấn, tìm nguyên nhân và đưa ra hướng điều trị phù hợp. Do đó, người bệnh cần quan tâm nhiều hơn đến việc tăng cường miễn dịch, tránh các nguyên nhân gây dị ứng và đến các cơ sở y tế có chuyên khoa Tai – Mũi – Họng để được tư vấn, thăm khám và điều trị./.

Để được tư vấn và đặt lịch khám các bệnh lý về Tai – Mũi – Họng tại Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á, quý khách có thể liên hệ:

BỆNH VIỆN ĐA KHOA XUYÊN Á

Địa chỉ: Số 42, Quốc lộ 22, ấp Chợ, xã Tân Phú Trung, huyện Củ Chi, Tp. Hồ Chí Minh.

Tổng đài miễn phí: 1800 9075 nhấn phím 1

BỆNH VIỆN ĐA KHOA XUYÊN Á – VĨNH LONG

Địa chỉ: Số 68E – Phạm Hùng – Phường 9 – TP. Vĩnh Long – tỉnh Vĩnh Long.

Tổng đài miễn phí: 1800 9075 nhấn phím 2

BỆNH VIỆN ĐA KHOA XUYÊN Á TÂY NINH

Địa chỉ: Số 10 đường Xuyên Á, ấp Trâm Vàng 3, xã Thanh Phước, huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh

Tổng đài miễn phí: 1800 9075 nhấn phím 3

BỆNH VIỆN ĐA KHOA XUYÊN Á LONG AN

Địa chỉ: Số 459, Đường tỉnh 825, Ô 4, Khu A, Thị Trấn Hậu Nghĩa, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An

Tổng đài tư vấn: 1800 9075 – Nhấn phím 4