BVXA – MỘT CĂN BỆNH LÀNH TÍNH “HIẾM GẶP”

Lý do đến khám vì thấy sưng to “bành” cổ hai bên, vùng trên hõm ức, và vùng vai-gáy cân xứng hai bên. Kèm theo, bệnh nhân than tức ngực, nhưng không cảm thấy khó thở. Thể trạng bệnh nhân rất tốt, to, khỏe, người trông rất lực lưỡng. Theo lời bệnh nhân kể, khoảng hơn 3 năm nay, bệnh nhân vẫn tham gia lao động, làm nông vườn như mọi khi, thỉnh thoảng thấy căng căng hai bên cổ, vai, gáy. Khi soi gương thì thấy hai bên cổ to ra, hai bên “hang cua” (bệnh nhân chỉ hai bên hố trên xương đòn gánh) cũng đầy đặn hơn, nhất là vùng gáy hai bên.

Người bệnh cũng rất lo lắng về những thay đổi của cơ thể mình. Đi khám rất nhiều nơi, ở chỗ nào thì cũng nhận được câu trả lời là: “không sao đâu”, “bướu lành mà”, “mổ cũng được, mà không mổ cũng được”. Nhưng có ai nào biết, người bệnh muốn biết sự thật căn bệnh của mình là gì? Quả thật, có thể các Bác sĩ đã quá quen về bệnh u bướu như thế này rồi, mà chưa giải thích tỉ mỉ cho người bệnh.

Tại phòng khám khoa Ung Bướu Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á Củ chi. Thành phố Hồ Chí Minh, người bệnh đặt vấn đề với BS.CKII. Huỳnh Kiến Thành, Trưởng khoa Ung Bướu là: Bác sĩ cho tui biết có phải là bướu mỡ không? Bác sĩ làm sao lấy một miếng thử cho tui yên tâm, vì ai cũng nói là bướu mỡ! Để người bệnh được hoàn toàn yên tâm, như thường lệ, buổi hội chẩn toàn khoa dưới sự chủ trì của PGS.TS Bùi Chí Viết (Nguyên Trưởng khoa ngoại BVUB TpHCM) được tổ chức.

Các kết quả chụp cắt lớp lồng ngực-trung thất, siêu âm bụng, hoàn toàn không phát hiện thêm tổn thương bất thường nào khác. Thăm khám lâm sàng, đánh giá cẩn thận các bướu phần mềm ở vùng đầu, cổ, vai, gáy hai bên…, qua hội chẩn các Bác sĩ kết luận: đây là trường hợp “đa bướu mỡ đối xứng” (Multiple Symmetric Lipomatosis), hay còn gọi là bệnh Madelung disease; ngoài ra còn cách gọi khác là “bướu mỡ lành tính đối xứng – Benign Symmetrical Lipomatosis”. Đây là căn bệnh xảy ra với ưu thế là nam giới, gặp ở tuổi trung niên. Khoảng 30-50 tuổi, người ta thấy tỉ lệ nam/nữ là 15-30/1; căn nguyên của bệnh thì chưa rõ, nhưng thường gặp ở người thường xuyên uống rượu-bia, bệnh có liên quan đến chuyển hóa chất mỡ. Lâm sàng nổi trội là khối bướu mỡ cân xứng hai bên cổ, vai, gáy, lưng, ngực, bụng. Thường không gây đau đớn gì, đôi khi có đau nhẹ tại bướu. Các bướu này không có vỏ bao như các loại bướu mỡ mà thông thường chúng ta hay gặp, đây là điểm mấu chốt để các phẫu thuật viên cân nhắc khi chọn lựa có nên phẫu thuật hay không.

Căn bệnh được mô tả đầu tiên bởi Benjamin Brodie vào năm 1846, và tiếp theo đó là báo cáo của Madelung, Launois và Bensaude vào năm 1898. Bệnh “đa bướu mỡ đối xứng” là bệnh hiếm gặp của chuyển hóa mỡ, rất hiếm khi chuyển dạng ác tính. Các biến chứng gây ra do khối bướu mỡ chèn ép vào các cấu trúc cạnh cổ như khó nuốt, nuốt đau, hoặc khàn tiếng…, cũng rất ít khi xảy ra. Các bướu ở trung thất hay sau phúc mạc có thể gây chèn ép đường thở hoặc mạch máu.

Tuy nhiên, cần phân biệt với một số bệnh lý khác như: hội chứng Cushing, bướu mỡ-mạch máu, bướu sợi, bướu sợi thần kinh, sarcôm mỡ niêm, bệnh lý tuyến nước bọt mang tai.

Phẫu thuật vẫn là phương pháp được chọn lựa duy nhất, nhưng một điều đáng lưu ý là tỉ lệ tái phát trên 63%.

Với trường hợp của bệnh nhân T. , sau khi được các Bác sĩ tư vấn đã hiểu rõ về căn bệnh của mình, đã đồng ý và không yêu cầu sinh thiết hay phẫu thuật gì cả. “Dạ, hai vợ chồng tui xin cảm ơn các Bác sĩ”!