Sống khỏe cùng BVXA – Kỳ 31: Các phương pháp điều trị sỏi niệu quản.

Khoa: Sống khỏe cùng BVXA
Tác giả:

Sỏi niệu là bệnh lý thường gặp nhất trong các bệnh về đường Tiết niệu. Bệnh thường gặp ở tuổi từ 20 đến 60, nam dễ mắc bệnh gấp 3 lần so với nữ. Sỏi có thể ở bất cứ vị trí nào của đường tiết niệu: thận, niệu quản hay bàng quang. Khi sỏi di chuyển ra khỏi thận, sẽ xuống niệu quản (sỏi niệu quản).

Sau sỏi thận trong chuyên mục kỳ trước, chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu về sỏi niệu quản và các phương pháp điều trị bệnh này. Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Ngọc Phương Tâm – Trưởng khoa Ngoại Tiết Niệu Bệnh viện Đa Khoa Xuyên Á sẽ tiếp tục đồng hành trong chuyên mục hôm nay qua bài viết sau đây.

I. TRIỆU CHỨNG SỎI NIỆU QUẢN

Khi sỏi di chuyển ra khỏi thận, sẽ xuống niệu quản. Cơn đau quặn thận thường xảy ra trong tình huống này, vì có sự bế tắc. Nước tiểu từ thận sẽ xuống bàng quang bằng con đường độc đạo này, nên khi có sỏi gây tắc nghẽn thì thận sẽ bị ứ nước.

Theo phản ứng của cơ thể thì phải tăng nhu động co bóp để tống sỏi ra ngoài, chính vì điều này mà người bệnh có các triệu chứng:

Đau: do sỏi di chuyển, cọ xát vào thành niệu quản. Cơn đau quặn cơn dữ dội, không có tư thế giảm đau, vã mồ hôi lạnh, có thể kèm theo ói hoặc mắc ói.
Tiểu máu: do sỏi cọ xát gây xây xát thành niệu quản. Tiểu máu có thể thấy được bằng mắt thường ( tiểu máu đại thể), cũng có thể chỉ phát hiện qua xét nghiệm nước tiểu ( tiểu máu vi thể).
Tiểu gắt: Do nước tiểu bị ứ đọng lâu ngày sẽ dễ dẫn đến nhiễm trùng, gây ra tiểu gắt buốt, lắt nhắt, đôi khi tiểu đục, tiểu mủ.
Sốt: Sự ứ đọng và nhiễm trùng nếu không kịp thời điều trị sẽ dẫn đến choáng nhiễm trùng, mà triệu chứng đầu tiên cần chú ý là sốt.

II. CÁC CẬN LÂM SÀNG CHẨN ĐOÁN:

1. Siêu âm: luôn là chỉ định đầu tiên. Nhằm giúp đánh giá tổng quát mức độ ứ nước của thận, độ giãn của niệu quản, ước lượng kích thước sỏi.

2. X-quang: thường chỉ định x-quang bụng nằm không cản quang (KUB) và có cản quang (UIV). Hình ảnh x-quang sẽ cho ta có cái nhìn rõ nét hơn về vị trí sỏi ở đoạn lưng hay đoạn chậu của niệu quản, về kích thước sỏi, độ cứng của sỏi.

3. MSCT: được chỉ định khi siêu âm và x-quang không giúp đi đến chẩn đoán xác định. MSCT sẽ là phương tiện tốt nhất để chẩn đoán sỏi niệu và cả những nguyên nhân gián tiếp tạo sỏi cũng như các bệnh lý kèm theo song song với sỏi.

III. PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ

Ngày nay, điều trị sỏi niệu quản theo xu hướng không xâm hại, ít xâm hại luôn là sự chọn lựa. Sau đây là các phương pháp điều trị:

1. NỘI SOI TÁN SỎI

Ống nội soi đi ngược chiều từ miệng niệu đạo (lỗ tiểu) lên bàng quang, lên niệu quản để tiếp cận sỏi, sau đó tiến hành tán sỏi bằng năng lượng xung hơi, siêu âm hoặc laser.

Ưu điểm:

Không vết mổ.
Nhẹ nhàng, không đau.

Khuyết điểm:

Không thể tán sỏi quá to, vì khả năng tổn thương niệu quản do xây xát.
Khả năng sỏi vỡ bị trôi lên thận đối với sỏi ở vị trí quá cao.
Bế tắc nếu có bệnh lý kèm theo, như: polyp, nang niệu quản mà không có năng lượng Laser cắt mô.