TẠI NẠN HY HỮU: CỨU SỐNG NGOẠN MỤC BỆNH NHÂN BỊ THANH GỖ ĐÂM XUYÊN ỨC KHIẾN MÁU CHẢY NGẬP LỒNG NGỰC

TẠI NẠN HY HỮU: CỨU SỐNG NGOẠN MỤC BỆNH NHÂN BỊ THANH GỖ ĐÂM XUYÊN ỨC KHIẾN MÁU CHẢY NGẬP LỒNG NGỰC

Khoa Phẫu thuật Tim mạch – Lồng ngực, BVXA Tp.HCM vừa cứu sống ngoạn mục một trường hợp bệnh nhân nguy kịch chảy máu ngập trong lồng ngực do rách phức tạp nhiều mạch máu lớn. Đó là một bệnh nhân nam 52 tuổi, quê Gia Lai, làm việc tại xưởng gỗ ở Tp.HCM, nhập viện cấp cứu vì một tai nạn hy hữu: bị thanh gỗ đâm xuyên vào hõm ức trong khi đang làm việc.

Bệnh nhân nhập viện với thanh gỗ vẫn đang đâm xuyên vào cơ thể. Huyết áp 90/60mmHg, vùng cổ bệnh nhân căng phồng, kích thước tăng nhanh, khó thở. Bệnh nhân được hồi sức, khảo sát CTscan cấp cứu phát hiện tổn thương thân động mạch cánh tay đầu, tràn máu màng phổi phải, ngập máu trung thất trước, khối máu tụ (hématome) vùng cổ.

Rất nhanh, bệnh nhân cùng thanh gỗ còn nguyên vị trí được đưa vào phòng mổ để tiến hành mổ cấp cứu. Chỉ sau khi đã mở ngực, đảm bảo thấp nhất các nguy cơ có thể xảy ra cũng như các chỉ số an toàn dưới sự kiểm soát, thanh gỗ mới được cẩn thận lấy ra khỏi cơ thể bởi các phẫu thuật viên. Thanh gỗ đâm rách tĩnh mạch vô danh (một tĩnh mạch lớn đưa máu ½ trên bên trái cơ thể về tim), rách nham nhở thân động mạch cánh tay đầu, tổn thương xuyên từ trước ra sau (1 trong 3 nhánh động mạch lớn đi ra từ quai động mạch chủ, nó đưa máu từ tim đi nuôi ½ trên bên phải của cơ thể). Vùng trung thất nhiều máu cục, bóc tách rộng. Do tổn thương phức tạp, nguồn động mạch tổn thương có áp lực rất mạnh, lượng máu mất khá nhiều. Trong quá trình mổ tim nhiều lần rung thất, dọa ngưng tim, phẫu thuật viên phải xoa bóp tim trực tiếp kèm hồi sức bù máu và các chế phẩm của máu. Tổn thương động mạch và tĩnh mạch được cắt bỏ và sửa chữa lại bằng cách ghép mạch máu nhân tạo và màng ngoài tim tự thân.

Chỉ sau phẫu thuật 6 ngày, sự phục hồi của bệnh nhân diễn tiến thuận lợi, hoàn toàn không có di chứng thần kinh và dự kiến xuất viện trong những ngày sắp tới. Đây là một tai nạn lao động hy hữu nhưng rất nguy hiểm, bệnh nhân được cứu sống ngoạn mục nhờ được sơ cứu tại chỗ hợp lý (cắt và giữ nguyên thanh gỗ đâm vào cơ thể, cố định tạm), nhờ được phẫu thuật cấp cứu kịp thời ở bệnh viện có chuyên khoa sâu Phẫu thuật Tim mạch, nhờ sự hợp tác tốt trong gây mê, hồi sức và hậu cần đầy đủ (máu và các chế phẩm của máu).

Hình 2 – Minh hoạ vị trí thanh gỗ đâm (vòng tròn màu vàng).

Hình 3 – Các tổn thương được sửa chữa.

Hình 4 – Thanh gỗ sau khi lấy ra

Qua đây, một lần nữa các chuyên gia Tim mạch – Lồng ngực, BVXA Tp.HCM khuyến cáo trong sơ cứu và cấp cứu các trường hợp bị vật nhọn đâm vào cơ thể, đặc biệt là nghi ngờ đâm vào các mạch máu lớn:

1. KHÔNG ĐƯỢC rút dị vật ra, ngay cả tại phòng cấp cứu. Vì trong các trường hợp chấn thương mạch máu, dị vật có tác dụng như một “nút cầm máu tạm”, khi vội vã rút ra, bệnh nhân có thể chết vì chảy máu ồ ạt. Ngoài ra, rút dị vật còn làm cho tổn thương mạch máu, thần kinh thêm trầm trọng, tạo khó khăn cho thầy thuốc khi xử trí tổn thương. Rút dị vật chỉ được thực hiện trong phòng mổ bởi phẫu thuật viên.

2. Việc CẦN LÀM khi sơ cứu, cấp cứu là:
– Băng cố định dị vật (bằng băng thun, vải hoặc bất cứ vật liệu gì tương tự) nhằm:
(i) không cho vật nhọn xê dịch thứ phát (sẽ làm tổn thương nặng nề hơn);
(ii) tránh chảy máu nhiều;
(iii) giảm đau đớn cho bệnh nhân.