CỨU SỐNG CỤ ÔNG BỊ TÚI PHÌNH ĐỘNG MẠCH CHỦ BỤNG 6.5CM NHỜ CAN THIỆP EVAR HIỆN ĐẠI

Khoa: Tin tức, Tin tức Ngoại Tiêu hoá - Gan Mật Tuỵ, Tin tức Phẫu thuật tim mạch - Lồng ngực
Tác giả: Xuyên Á TP. Hồ Chí Minh

Các bác sĩ khoa Phẫu thuật Tim Mạch và Lồng Ngực Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á vừa thực hiện thành công ca can thiệp túi phình động mạch chủ bụng bằng thủ thuật EVAR (Endovascular Aneurysm Repair), cứu sống cụ ông 76 tuổi bị phình động mạch chủ bụng có nguy cơ vỡ, đe dọa tính mạng. EVAR là một phương pháp can thiệp phức tạp nhưng mang lại hiệu quả điều trị cao cho người bệnh: ít xâm lấn, an toàn, tránh được những biến chứng của mổ mở truyền thống.

Đau tức bụng kéo dài vì túi phình động mạch chủ bụng kích thước lớn

Cụ ông L.V.R (76 tuổi, Long An) đến Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á thăm khám trong tình trạng đau tức vùng bụng quanh rốn, cơn đau kéo dài âm ỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống sinh hoạt của ông. Ông R. cho biết, ông đã gặp tình trạng này trong vòng một tháng nay và chỉ dùng thuốc điều trị nhưng bệnh vẫn không thuyên giảm.

Tại phòng khám Ngoại Tiêu Hóa – Gan Mật Tụy Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á, qua thăm khám và chụp CT bụng, các bác sĩ phát hiện ông bị túi phình động mạch chủ bụng với kích thước 6.5cm, mạch máu nhiều vôi hóa rải rác, có nguy cơ vỡ túi phình gây mất máu nhanh chóng và dẫn đến tử vong.

Hình ảnh MRI của ông cụ bị túi phình động mạch chủ bụng

Trước tình trạng nguy kịch này, việc can thiệp túi phình là bắt buộc nhằm tránh nguy cơ vỡ túi phình có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, bệnh nhân R. đã lớn tuổi, hiện còn có bệnh lý tim mạch. Nếu phẫu thuật mổ mở, người bệnh sẽ phải đối diện với nguy cơ của một cuộc đại phẫu, không chỉ nguy hiểm trong quá trình phẫu thuật mà bệnh nhân còn đối diện với nguy cơ suy thận, suy đa tạng…có thể khiến cho bệnh tình của ông càng diễn tiến nặng hơn thậm chí có thể tử vong. Một vấn đề được đưa ra trong trường hợp này, đó là ngoài phẫu thuật mổ mở, có phương pháp nào can thiệp nhẹ nhàng hơn cho bệnh nhân nhưng vẫn mang lại hiệu quả điều trị tối đa?

Sau khi hội chẩn đa chuyên khoa, các bác sĩ đã thống nhất chọn phương án can thiệp đặt stent-graft động mạch chủ. Thay vì thực hiện ca mổ mở bụng lớn để thay đoạn động mạch chủ tiềm ẩn nhiều nguy cơ, các bác sĩ chuyển sang một cuộc can thiệp xâm lấn tối thiểu ở đùi bằng việc đặt stent trong bụng và bắc cầu nối ở động mạch đùi, tránh những biến chứng về sau cho người bệnh.

Dẫu vậy, thách thức đặt ra cho các bác sĩ khi triển khai can thiệp đặt stent cho bệnh nhân R. đó là túi phình của bệnh nhân khá đặc biệt. Túi phình của ông R. nằm ở vị trí động mạch chủ bụng dưới thận, khoảng cách từ đầu túi phình đến động mạch thận khá ngắn và khoảng cách dưới chỗ phình đến chỗ chia động mạch chậu chung hai bên cũng có chiều dài ngắn. Do đó, các bác sĩ không thể thực hiện can thiệp đặt stent mạch máu bằng các thủ thuật thông thường như: can thiệp đặt stent 2 nhánh hoặc can thiệp đặt stent mạch thẳng – thủ thuật vốn đơn giản và yếu tố nguy cơ thấp hơn. Chỉ còn một giải pháp tối ưu để điều trị cho ca bệnh này là can thiệp động mạch chủ bụng bằng thủ thuật EVAR theo phương pháp lựa chọn AUI (Aorto-Uni-Iliac).

Can thiệp động mạch chủ bằng thủ thuật EVAR – giải pháp tối ưu trong điều trị túi phình động mạch

Thủ thuật EVAR: AUI điều trị túi phình động mạch chủ bụng là giải pháp điều trị ít xâm lấn, hiệu quả cao nhưng khá phức tạp. Với kỹ thuật này, các bác sĩ sử dụng một ống stent-graft được đặt qua một vết rạch nhỏ trên da ở vùng đùi để tiếp cận động mạch chủ mà không cần mở bụng. Stent được thiết kế để tạo ra một cầu nối trong lòng động mạch chủ (tại vị trí phình) đến động mạch chậu và tạo cầu nối từ động mạch chậu bên phải bắc qua động mạch chậu bên trái, ngăn không cho túi phình tiếp tục giãn nở và giúp máu lưu thông bình thường qua động mạch để nuôi mạch máu chân hai bên.

BS.CKI. Hồ Huỳnh Anh Hùng – Phó trưởng khoa Phẫu Thuật Tim Mạch và Lồng Ngực Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á, người trực tiếp thực hiện ca can thiệp, chia sẻ: “Đối với trường hợp bệnh nhân R., túi phình của bệnh nhân nằm ở vị trí khá đặc biệt, buộc các bác sĩ phải can thiệp bằng thủ thuật EVA: AUI khá phức tạp – đặt một stent xuyên suốt từ động mạch chủ đến động mạch chậu một bên, sau đó làm cầu nối từ động mạch đùi phải bắc qua động mạch đùi bên trái để lưu thông máu nuôi mạch máu chân bên trái. Thủ thuật được thực hiện dưới sự hỗ trợ của hệ thống chụp mạch số hóa xóa nền (DSA), không cần dao mổ, không có vết rạch dài ở bụng, chỉ hai đường mổ nhỏ ở đùi để luồn stent từ động mạch đùi lên đến đoạn phình của động mạch chủ bụng và tạo cầu nối.

Thách thức nhất đặt ra cho ê-kíp trong quá trình can thiệp là phải đánh giá chính xác tình trạng tưới máu của động mạch chậu. Vì nếu đánh giá không chính xác, thì khi đưa máu xuống động mạch chậu sẽ không đủ dung lượng máu gây thiếu máu nuôi hai chân, dẫn đến hoại tử nặng nề, thậm chí hoại tử cả hai chân.”

Nhờ quá trình lập kế hoạch và chuẩn bị chu đáo, sự phối hợp nhịp nhàng giữa các chuyên khoa xuyên suốt quá trình thực hiện, ca can thiệp đã diễn ra thành công. Kết thúc cuộc can thiệp, bệnh nhân hết đau bụng, có thể trở lại sinh hoạt và vận động bình thường.

“Sau can thiệp đặt stent, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, cần theo dõi tái khám định kỳ để kiểm tra tình trạng stent.” Bác sĩ Hồ Huỳnh Anh Hùng cho biết thêm.

Kỹ thuật can thiệp EVAR đã và đang mở ra cơ hội sống mới cho hàng nghìn bệnh nhân bị túi phình động mạch, giúp giảm đáng kể tỷ lệ tử vong do vỡ túi phình nếu được phát hiện và xử trí kịp thời. Thủ thuật này mang lại nhiều lợi ích vượt trội so với phương pháp phẫu thuật truyền thống, bao gồm:

Ít xâm lấn: không cần phải mở bụng, giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng và thời gian hồi phục nhanh chóng hơn.
Ít đau đớn: người bệnh chỉ cần đối mặt với một vết rạch nhỏ ở vùng bẹn – đùi, ít đau đớn hơn rất nhiều so với phẫu thuật mở thông thường phải rạch một đường dài ở bụng
Thời gian hồi phục nhanh: sau thủ thuật EVAR, bệnh nhân thường chỉ cần nằm viện một vài ngày và có thể trở lại cuộc sống bình thường sau một thời gian ngắn.

Tuy nhiên, để đạt được kết quả tốt nhất, các bác sĩ cần phải đánh giá kỹ lưỡng tình trạng của từng bệnh nhân, bao gồm kích thước và vị trí của túi phình, cũng như các yếu tố nguy cơ đi kèm.

Sự phát triển của kỹ thuật can thiệp tối tân như EVAR là minh chứng cho bước tiến vượt bậc trong y học hiện đại, mang lại những lựa chọn điều trị ít xâm lấn và ít rủi ro cho bệnh nhân, đặc biệt là những người bệnh có nguy cơ cao khi phẫu thuật mở hoặc không thể chịu đựng được các cuộc phẫu thuật lớn.

Phình động mạch chủ bụng – “quả bom nổ chậm” đe dọa tính mạng người bệnh

Phình động mạch chủ bụng (túi phình động mạch chủ bụng) là sự giãn nở bất thường của động mạch chủ ở vùng bụng. Bệnh lý này có thể gây ra nhiều triệu chứng như đau bụng, đau lưng hoặc cảm giác nặng bụng. Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp túi phình động mạch chủ không có triệu chứng rõ rệt, khiến người bệnh khó nhận biết. Chính vì vậy, túi phình động mạch chủ thường được phát hiện tình cờ trong các lần kiểm tra sức khỏe định kỳ hoặc khi bệnh đã tiến triển nghiêm trọng.

Nếu túi phình phát triển đến một kích thước nhất định và không được can thiệp, nguy cơ vỡ là rất cao, và khi vỡ, nó có thể gây mất máu nhanh chóng và dẫn đến tử vong. Nguy cơ vỡ tăng lên khi túi phình có kích thước lớn hơn 5cm, và ở các bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ như hút thuốc, huyết áp cao, hay có tiền sử gia đình bị bệnh tim mạch.

Vì thế, bác sĩ Hồ Huỳnh Anh Hùng khuyến cáo người dân nên chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ để tầm soát sớm bệnh và có kế hoạch điều trị hiệu quả.